Czym jest Qi Gong, czyli gimnastyka energetyczna?

Słowo Qi Gong 气功 oznacza dosłownie: „praca nad energią życiową” i jest głęboko zakorzenione nie tylko w chińskiej kulturze, ale również w chińskiej tradycji medycznej.

Jedną z najbardziej rozpowszechnionych form gimnastyki energetycznej jest dziś Qi Gong terapeutyczny. Ma on bardzo daleko sięgającą tradycję powstałą na przestrzeni wieków. Jego zasady zostały wypracowane przez lekarzy medycyny chińskiej, na potrzeby leczenia chorób oraz profilaktyki zdrowia.

Qi Gong terapeutyczny jest metodą leczniczą w formie gimnastyki zdrowotnej, łączącą koncentrację umysłu oraz ćwiczenia ruchowe i oddechowe, dzięki czemu poprawia przepływ energii w organizmie , co bezpośrednio przyczynia się do eliminacji różnego rodzaju dolegliwości.

W Chinach, zajmuje on ważne miejsce w programie studiów uniwersyteckich Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TCM) i stanowi jedną z możliwych specjalizacji medycznych. Jako ważna technika lecznicza i filar medycyny chińskiej, ma on również swoje miejsce w szpitalach u boku akupunktury, masażu Tui Na czy ziołolecznictwa. Na oddziałach specjalizujących się w Qi gongu terapeutycznym, przepisywane są zestawy ćwiczeń mające na celu leczenie nie tylko schorzeń ruchowych, ale również chorób wewnętrznych.

Kiedy stosuje się Qi Gong terapeutyczny?

Qi Gong terapeutyczny ma silne działanie prozdrowotne, poprawia metabolizm i krążenie krwi oraz wspiera detoksykację organizmu i pracę układu odpornościowego. Stymuluje również działanie układu oddechowego i ruchowego. Ponadto wywiera pozytywny wpływ na kondycję psychiczną – uspokaja, relaksuje, zmniejsza poziom stresu, wycisza i poprawia samopoczucie.

Qi Gong terapeutyczny zalecany jest najczęściej w przypadku takich problemów zdrowotnych jak m.in.:

  • bóle kręgosłupa, barku, pleców,
  • bóle mięśni, stawów,
  • obniżona odporność,
  • choroby układu krążenia,
  • astma,
  • chroniczne poczucie zmęczenia,
  • przewlekły stres,
  • trudności z zasypianiem, bezsenność.

Ćwiczenia Qi Gongu są szeroko rozpowszechnione we współczesnej kulturze chińskiej jako gimnastyka profilaktyki zdrowia. Dlatego też niczym niespotykanym jest widok o poranku grupy dorosłych ćwiczących Qi Gong w chińskich parkach miejskich.

Osoby ćwiczące Qi Gong doświadczają w sposób zdecydowany jego pozytywnego oddziaływania. Jest to szczególnie zauważalne w przypadku ludzi przeżywających różnego rodzaju stres oraz chorych, którzy odczuwają szybką poprawę samopoczucia i lepszego funkcjonowania organizmu. 

Kiedy narodziły się podstawowe zasady Qi Gongu?

Według tradycji ojcem podstaw pracy nad wewnętrzną energią życiową Qi, był legendarny mnich Bodhidarma (Dá Mó 达摩). Przyjechał on do Chin z Indii w V wieku n.e., aby nauczać medytacji w klasztorze Shaolin (少林寺), świątyni buddyjskiej wybudowanej w 495 roku w prowincji Henan.

Bodhidarma, obserwując praktykujących medytację mnichów, zauważył, że mieli oni bardzo słabą kondycję fizyczną, ponieważ całe dnie spędzali w bezruchu w pozycji lotosu. Postanowił więc stworzyć dla nich program ćwiczeń fizycznych, aby odzyskali zdrowie.

Zainspirował się istniejącym już wówczas taoistycznymi ćwiczeniami zdrowotnymi Doyin (导引), nazywanymi „tańcem terapeutycznym”. Polegały one na kierowaniu Qi i rozciąganiu ciała i były inspirowane ruchami zaobserwowanymi u zwierząt żyjących w naturze.

Bodhidarma połączył daoyin z hinduską jogą oraz pranayamą (ćwiczeniami oddechowymi), tworząc w ten sposób fundament, jakim jest praca nad siłą wewnętrzną energii życiowej Qi. System jego ćwiczeń stanowi do dziś bazę praktyki wszystkich wschodnich sztuk walki noszących w Chinach nazwę WuShu lub Kung Fu (w kantońskim dialekcie).

Bodhidarma zostawił za sobą również istniejący do dziś podręcznik Yìjīnjīng 易筋经 „Ćwiczenia oddechowe przy pracy nad wzmocnieniem energii życiowej Qi”. Jego zalecenia polegają na przyjęciu odpowiedniej pozycji ciała, koordynacji ruchów z oddechem, rozluźnieniu mięśni i specyficznym skoncentrowaniu uwagi, wprowadzającym ćwiczącego w stan wewnętrznego spokoju, który wspomaga wytrwałość w systematycznym powtarzaniu wskazanych sekwencji ruchowych. Wykonywana w ten sposób praca nad energią życiową pozwala wzmocnić siłę organizmu, jego wytrzymałość i precyzję wykonywania ruchów.

Podstawowe elementy tej praktyki znajdują zastosowanie w szeroko pojętej praktyce chińskich sztuk walki i wykorzystywane są w ćwiczeniach Qi Gongu terapeutycznego.