Nagroda Nobla to prestiżowe wyróżnienie, które przyznawane jest szczególnie zasłużonym dla ludzkości. Trafia do naukowców i wybitnych osobistości działających w dziedzinie m.in. fizyki, chemii czy medycyny. W tej ostatniej kategorii w 2015 roku wyróżnienie zdobyła lekarka medycyny chińskiej.
Tu Youyou 屠呦呦, chińska badaczka otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za pracę naukową, której odkrycie uratowało życie milionów istnień.
Odkrycie na miarę Nobla – krótka historia Tu Youyou
Tu Youyou 屠呦呦 urodziła się w roku 1930. W latach 1951-1955 studiowała na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Pekinie. Po ukończeniu studiów podjęła pracę w Instytucie Materia Medica Akademii Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (później Chińskiej Akademii Nauk Medycznych), gdzie praktykowała metody znane w obecnie stosowanej również w Polsce, w tym w naszym gabinecie w Krakowie, medycynie chińskiej. Została również wybrana do udziału w szkoleniu w zakresie korzystania z metod TCM, które było skierowane do badaczy ze znajomością zachodniej medycyny. Uczestniczyła w nim w pełnym zakresie czasu od 1959 do 1962.
W styczniu 1969 roku Profesor Tu Youyou, w ramach projektu naukowego o kryptonimie 523, stanęła na czele zespołu badawczego powołanego w 1967 roku na polecenie Przewodniczącego Mao. Celem zrzeszenia naukowców miało być odkrycie leku na malarię w oparciu o osiągnięcia starożytnego chińskiego lekarza Ge Honga, który w swoim dziele „podręcznik o praktyce klinicznej i recepturach w nagłych przypadkach” z 340 r. zawarł kluczowy fragment o tym, jak leczyć malarię za pomocą ekstraktu z bylicy rocznej (Artemisia annua).
Chińska lekarka koncentrowała swoją uwagę na analizie tradycyjnej medycyny chińskiej, a dokładniej badała wyciągi z bylicy rocznej, którą Ge Hong uznał już w IV w. n.e. za środek skuteczny w walce z malarią. Badania trwały kilka lat. Początkowo nie przynosiły rezultatów, aż do czasu, gdy Tu Youyou udało się wyekstrahować z bylicy aktywny czynnik antymalaryczny, nazwany artemisininą.
Profesor Tu Youyou była też pierwszym człowiekiem, na którym przetestowano skuteczność leku, i dzięki temu wykazano, że nie powoduje on skutków ubocznych. Badaczka udowodniła wówczas, że środek jest bezpieczny dla ludzi.
To osiągnięcie pozwoliło skutecznie leczyć chorych na malarię, a samą lekarkę doprowadziło do wyróżnienia za szczególne zasługi dla ludzkości.
Pani Tu Youyou, licząca 84 lata w momencie przyznania jej Nagrody Nobla, z dużym dystansem podchodziła do swego sukcesu. Jak powtarzała w udzielanych wywiadach, nigdy nie zależało jej na sławie, „a dzisiaj jest już za stara, aby brać sobie to całe zamieszanie na głowę.”
